فتوایی که تحریف شد 

وقتی که بحث شرعی بازی شطرنج به میان می آید اکثر مردم می گویند فتوای امام خمینی این بود که شرعا مشکلی ندارد اما این عین دروغ میباشد امام هیچ وقت تصریح به این مطلب نداشته و این گونه نفرمود که حتما شطرنج حلال است لذا بعد از انتشار این فتوا بین مردم آیت الله محمد حسین قدیری یکی از فضلای حوزه علمیه قم، طی نامه‌ای به محضر امام خمینی (ره) در مهرماه سال 67، سوالاتی پیرامون نظرات ایشان در مورد شطرنج و آلات موسیقی مطرح کرد که حضرت امام خمینی به سوالات وی پاسخ دادند متن نامه آیت الله قدیری بدین شرح است 

بسم الله الرحمن الرحیم 

خدمت حضرت مستطاب آیت الله العظمی امام خمینی - مد ظله العالی 

با عرض سلام و ادب و احترام ، اخیرا دو استفتا منتشر شده که در یکی از خرید و فروش آلات لهو سوال شده و در جواب آمده که خرید و فروش آلات مشترکه به قصد محلله آن اشکال ندارد. و در دیگری در سوال مفروض است که امروز شطرنج بکلی آلت قمار بودن خود را از دست داده و تنها به صورت ورزش فکری درآمده است و در جواب آمده است که بر فرض عمل مزبور اگر برد و باختی دربین نباشد اشکال ندارد. و آقای مورد اعتمادی نقل کردند که در بعضی روزنامه ها بر فرض مزبور راننوشته است        .

در اینجا سوالاتی مطرح است     .

1- خرید و فروش آلات مشترکه مانع ندارد مگر اینکه قصد منفعت حرام در بین باشد. پس چرا درجواب سوال اول قصد حلال قید شده است ؟

2- در سوال دوم سائل محترم از کجا ادعا می کند که امروز شطرنج آلت قماربودن خود را بکلی ازدست داده و تنها ورزش فکری شده است ؟

3- در روایت معتبره است از سکونی از حضرت صادق - علیه السلام     :

اول - قال : قال رسول الله "ص " انهاکم عن الزفن و المزمار و عن الکوبات و الکبرات     .

دوم - قال : نهی رسول الله "ص " عن اللعب بالشطرنج و انزو    . . . .

زفن ، به معنای رقص است "مجمع البحرین " مزمار، نامی است که مطلق نی را شامل می شود و نهی حضرت ، حجت بر تحریم است مگر حجتی بر خلاف باشد. و هردو دلیل اطلاق دارد.

بنابراین استفاده می کنم که نی زدن حرام است چه نی آلت مختصه باشد یا مشترکه و بازی شطرنج حرام است چه آلت قمار را از دست بدهد یا نه . و دعوای انصراف منشاء صحیحی می خواهد که به نظرنمی رسد و آنچه ممکن است گفته شود مثل غلبه یا آلیت در آن زمان منشاء صحیحی نیست . و البته درحد خودم در ادله فحص و به مطالب حضرتعالی هم مراجعه نمودم حجتی بر خلاف اطلاق مزبورنیافتم . ادله میسر و لهو تطبیق بر آلات منافاتی با اطلاق ندارد و علت منصوصه ای هم در ادله نیست و درهر صورت اگر ساحت قدس حضرتعالی از اینگونه مسائل به دور باشد به نظر من بهتر است و ضرورتی در نشر آنها دیده نمی شود. دیگر هر طور صلاح می دانید. از جسارت عذر می خواهم و از خداوندمتعال دوام سایه بلند پایه آن حضرت را مسئلت دارم . والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته .

   4 صفرالخیر 1409 - محمدحسن قدیری

متن پاسخ امام (ره) به نامه حجت الاسلام و المسلمین قدیری:

بسمه‌تعالی

"جناب حجت‌الاسلام آقای قدیری - دامت افاضاته - پس از عرض سلام و قبل از پرداختن به دو مورد سؤال و جواب، این جانب لازم است از برداشت جناب‌عالی از اخبار و احکام الهی اظهار تأسف کنم. بنابر نوشته جناب‌عالی زکات تنها برای مصارف فقرا و سایر اموری است که ذکرش رفته است و اکنون که مصارف به صدها مقابل آن رسیده است، راهی نیست. و "رهان" در "سبق و رمایه"، مختص است به تیر و کمان و اسب‌دوانی و امثال آن، که در جنگ‌های سابق به کار گرفته می‌شده است و امروز هم تنها در همان موارد است.

و انفال که بر شیعیان تحلیل شده است، امروز هم شیعیان می‌توانند بدون هیچ مانعی با ماشین‌های کذایی جنگل‌ها را از بین ببرند و آنچه را که باعث حفظ و سلامت محیط زیست است را نابود کنند و جان میلیون‌ها انسان را به خطر بیندازند و هیچ‌کس هم حق نداشته باشد مانع آنها باشد، منازل و مساجدی که در خیابان‌کِشی‌ها، برای حل معضل ترافیک و حفظ جان هزاران نفر مورد احتیاج است، نباید تخریب گردد و امثال آن. و بالجمله،‌آن‌گونه که جناب‌عالی از اخبار و روایات برداشت دارید، تمدن جدید به کلی باید از بین برود و مردم کوخ‌نشین بوده و یا برای همیشه در صحراها زندگی نمایند. و اما راجع‌به دو سؤال، یکی بازی با شطرنج در صورتی که از آلت قمار بودن به کلی خارج شده باشد، باید عرض کنم که شما مراجعه کنید به کتاب جامع‌المدارک مرحوم آیت‌الله آقای حاج‌ سیداحمد خونساری، که بازی با شطرنج را بدون رهن جایز می‌داند و در تمام ادّله خدشه می‌کند، در صورتی که مقام احتیاط و تقوای ایشان، و نیز مقام علمیت و دقت‌نظرشان معلوم است. اما این که نوشته‌اید از کجا سائل به دست آورده که شطرنج به کلی آلت قمار نیست، این از شما عجیب است، چون سؤال‌ها و جواب‌ها فرض است و بنابراین آنچه را من جواب داده‌ام در فرض مذکور است،‌که اشکالی متوجه نیست و در صورت عدم احراز باید بازی نکنند.

و عجیب‌تر آن که نوشته‌اید چرا به جای "قصد حرام‌ نباشد"، "قصد حلال" نوشته شده؟ گویی عملِ شخصِ متوجه و قاصد، بدون قصد هم می‌شود، در این صورت "قصد حلال" مساوق است با "نبودن قصد حرام". و اما در قضیه خرید و فروش آلات مشترکه برای مقصد حلال، اشتباه بزرگی کرده‌اید که گمان کرده‌اید خرید و فروش برای منفعت حلال، یعنی استفاده حرام کردن، و این برخلاف آنچه نوشته شده است می‌باشد. البته در این زمینه‌ها مسایل زیادی است که حال و وقت من اجازه تعقیب آنها را ندارد. از جناب‌عالی که فرد تحصیل‌کرده و زحمت‌کشیده‌ای می‌باشید، توقع نبود که این‌گونه برداشت کرده و آن را به اسلام نسبت دهید.

شما خود می‌دانید که من به شما علاقه داشته و شما را مفید می‌دانم، ولی شما را نصحیت پدرانه می‌کنم که سعی کنید تنها خدا را در نظر بگیرید و تحت تأثیر مقدس‌نماها و آخوندهای بی‌سواد واقع نشوید، چرا که اگر بنا است با اعلام و نشر حکم خدا، به مقام و موقعیت‌مان نزد مقدس نماهای احمق و آخوندهای بی سواد صدمه‌ای بخورد بگذارید هر چه بیشتر بخورد از خداوند متعال توفیق جنابعالی را در خدمت به اسلام و مسلمین چون گذشته خواهانم. والسلام علیکم و رحمته‌الله.

لذا با توجه به این نامه و اسنادی که موجود است امام خمینی ره تشخیص حرمت شطرنج را به عهده ی خود مکلف قرار داده است نه اینکه صراحتا بفرماییند حلال است لذا کسانی که به ساحت علمی ایشان توهین میکنند و میگویند ایشان روایاتی که در مورد شطرنج هست را ندیده یا به آنها بی اعتنایی کرده است را حرفی نا به جا میدانیم و امید است که با اطلاع رسانی دقیق شما خوانندگان محترم از تحریف سخن و فتوای این بزرگوار جلو گیری نمایید.